امام صادق عليه السّلام فرمود:

«ريشه ‏هاى كفر سه‏ چيز است: حرص و تكبر و حسد.»

اما حرص در داستان آدم عليه السّلام است زمانى كه از خوردن آن درخت نهى شد و

حرص او را برانگيخت كه از آن بخورد.

و اما تكبر در داستان شيطانست كه چون مأمور بسجده آدم شد سرپيچى كرد.

و اما حسد در داستان دو پسر آدم (هابيل و قابيل) است، زمانى كه يكى ديگرى را كشت.

***مرحوم مجلسى گويد: گويا مراد ريشه‏ هاى كفر گناهانى است كه گاهى موجب كفر شود نه هميشه، و كفر نيز معانى

بسيارى دارد، مانند انكار خداوند سبحان و عناد و لجاج نسبت بصفاتش و مانند انكار پيغمبران و حجج او و انكار تعليمات

آنها و مانند نافرمانى خدا و رسولش و چون ناسپاسى نعمتهاى خدا تا برسد بترك اولى، پس حرص گاهى سبب ترك اولى

و گاهى موجب گناه صغيره يا كبيره‏ئى مى‏شود، تا بشرك و انكار خدا ميرسد، و حرص آدم عليه السّلام موجب ترك اولاى

او شد ولى در فرزندانش تكامل پيدا كرد تا بكفر و انكار خدا رسيد، از اين رو حرص را ريشه كفر ناميدند، و همچنين

نسبت به تكبر و حسد و صفات ديگر.
و اما راجع بشيطان برخى حسد را موجب سجده نكردنش دانسته‏اند، ولى از آيه شريفه «خَلَقْتَنِي مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ‏»

كه خودش بدان تمسك كرده و نيز از اين روايت پيداست كه همان استكبار (خود پسندى و منيت و بزرگى‏طلبى) او باعث گناهش شد.

أصول الكافي  ؛ ج‏3 ؛ ص396

داود بن كثير الرقى گفته: نزد امام صادق(ع)  بوديم. ناگاه مردى كه پرستوكى سر بريده‏ اي به دست داشت گذر كرد.

امام برخاست و آن را از دستش گرفت و به زمين گردانيد و گفت: آيا داناى شما دستور داده كه اين را بكشيد يا

فقيه شما؟. پدرم از پدرش براى من نقل كرده كه پيامبر از كشتن شش جانور منع كرده:

زنبور عسل، مورچه، قورباغه، جغد، هدهد، پرستوك.

زنبور عسل براى آنكه گياه خوشبوى مى ‏خورد و انگبين مى ‏دهد كه خدا به وى وحى كرده و در شمار پرى و آدمى نيست.

مورچه براى آنكه مردمان در روزگار سليمان پيامبر به خشكسالى گرفتار شدند و براى خواهش باران به بيابان رفتند. ديدند

مورچه‏ اي روى دو پاى خويش ايستاده و دستها به آسمان برداشته گويد: خدايا ما نيز از آفريدگان تو هستيم و به تو نيازمند هستيم

ما را روزى رسان و به گناه بى ‏خردان از آدميان مگير. سليمان به مردمان گفت: باز گرديد كه به خواهش شما ديگر نيازى

نيست و باران مى ‏بارد.

قورباغه چون ديد ابراهيم را خواهند كه به آتش افكنند. جانوران از اين پيشامد به خدا مويه كردند و دستور خواستند كه آب بر

آن پاشند تا كشته گردد، دستور نداد جز به قورباغه كه در اين راه دو سوم تنش بسوخت.

هدهد يا شانه به سر راهنماى سليمان به شهر بلقيس بود.

جغد يك ماه رهنماى آدم بود تا از سرانديب به شهر جده رسيد.

پرستوك بر ستمهايى كه به ما خانواده رسيده در آسمان مى‏ چرخد و حمد مى‏ خواند و در پايان آن و لا الضالين گويد!»

الخصال / ترجمه مدرس گيلانى ؛ ج‏1 ؛ ص266-267

 امام صادق از پدران خود نقل كرده كه گفته ‏اند:

«به شش تن درود مفرستيد:

جهود، گبر، ترسا، مردى كه مشغول تخليه است يا بر خوان شراب نشسته و بر شاعرى كه به زنان پاك دامن ناسزا

مى‏ گويد و نابكارى نسبت مى ‏دهد و به كسانى كه به دشنام دادن بر مادر يك ديگر خوشى مى‏كنند و خرمى مى ‏نمايند».

الخصال  ؛ ج‏1 ؛ ص265

 امام صادق (ع) فرمودند:

«مؤمن پس از مرگ خويش از شش چيز سود مى ‏برد:

فرزند نيك كه براى پدر و مادر آمرزش خواهد،

                              قرآنى كه آزاد مانده مردم بخوانند.

                                             چاه آبى كه از آن سود برند.

                                                               درختى كه نشانده،

                                                                        آبى كه بر مردم وقف كرده ،

                                                                               راه و رسمى كه پس از مرگ وى از آن راه نيك پيروى شود».

الخصال  ؛ ج‏1 ؛ ص263

 پيامبر فرموده است:

«در رمضان پنج چيز به پيروان من داده شده كه به پيروان ديگر از پيامبران داده نشده.

يكم- در شب اول رمضان خدا بايشان نظر مهربانى كند و هر كه مورد لطف خدا گردد هرگز او را شكنجه نكند.

دوم در شامگاه بوى دهان ايشان پيش خدا از بوى مشك نيكوتر است.

سوم- فرشتگان در شبانه روز براى ايشان آمرزش از خدا خواهند.

چهارم- خدا به بهشت فرمان دهد كه براى بندگان من آمرزش بخواه و خويشتن براى ايشان آزين فرما، تا بديدار تو

آزار و گزند جهان از دلهاى اينان بزدايد.

پنجم آنكه در شب آخر رمضان‏ همه گناه‏ها آمرزيده مى‏ گردد».

مردى گفت: در شب قدر چگونه؟.

گفت: «ندانسته اي كه كارگران هر گاه كار خويش را به پايان رسانند مزد خود را دريافت دارند؟».

الخصال /  ج‏1 ؛ ص259

‏

على بن ابى طالب (ع)فرمودند: “پيامبر(ص)   در ضمن سفارش خود به من گفت:

“اى على خداى تبارك و تعالى در باره تو به من هفت چيز داد:

تو نخستين كسى هستى كه با من‏ از گور بيرون آيى،

تو نخستين كسى هستى كه با من بر صراط بايستى،

تو نخستين كسى هستى كه با من جامه بزرگى پوشى

و چون زنده شوم زنده شوى،

تو نخستين كسى هستى كه با من در بهشت باشى،

تو نخستين كسى هستى كه با من از باده سر بسته مى‏ نوشى.”

الخصال /  ج‏1، ص: 280-279